CONGKAK
Permainan
congkak ialah sejenis permainan Melayu tradisional yang digemari oleh kaum
wanita dan kanak-kanak. Permainan ini memerlukan dua orang pemain.Alatan yang
digunakan dalam permainan ini adalah papan congkak dan buah congkak.
Kadang-kadang sebagai ganti papan congkak, lubang-lubangnya dibuat di atas
tanah. Sementara biji-biji congkak pula ialah guli-guli kaca, buah getah, biji
saga, batu-batu kecil dan sebagainya. Setiap papan congkak hanya boleh
dimainkan oleh dua orang sahaja. Papan congkak mengandungi 14 lubang yang
dipanggil "kampung". Terdapat dua lubang besar di setiap hujung papan
congkak. Lubang ini dipanggil "rumah".
A. LATAR BELAKANG
Congkak
yang dipercayai berasal daripada dunia Afrika atau Arab,
bergantung kepada teori mana yang anda percayai. Bagaimanapun, bukti tertua yang
dijumpai oleh cari gali purba yang dibiayai oleh Persatuan National
Geographic menjumpai kepingan batu kapur yang mempunyai dua liang
selari bertarikh semenjak 5000 hingga 7000 SM di
masa kini Jordan.
Dari
Timur Tengah, permainan ini tersebar ke Afrika. Congkak tersebar
ke Asia melalui pedagang-pedagang Arab.Di Asia Tenggara, congkak
mungkin berkembang dari Melaka memandangkan
negeri ini merupakan pusat perdagangan pada waktu dahulu. Nama
"congkak" dipercayai berasal dari perkataan Bahasa Melayu "congak"
yang bermaksud pengiraan mental. Selain orang Melayu, keturunan
peranakan India dan Baba Melaka turut meminati permainan
Congkak.
Kanak-kanak
di Kepulauan Caribbean juga bermain congkak. Congkak dipercayai
sampai ke sana melalui perdagangan hamba. Di sana, congkak dikenali
sebagai warri atau awari. Di Indonesia, congkak dikenali
dengan nama congklak, di Filipina, sungka.
Pada
zaman dahulu, golongan istana bermain congkak dengan menggunakan papan congkak
yang berukir mewah, sementara di kalangan rakyat jelata, ia sekadar dimainkan
dengan mengorek lubang di dalam tanah. Pada hari ini, congkak dimainkan di
seluruh dunia.
Congkak
begitu popular dan diminati sehingga peminat-peminatnya mencipta pelbagai laman
web di internet. Dalam laman-laman web ini disenaraikan pelbagai
maklumat tentang congkak dalam budaya dan bangsa di seluruh dunia. Terdapat
juga permainan congkak dalam talian.
B. ASAS PERMAINAN
Permainan congkak melibatkan pengiraan. Mereka yang
cekap mencongak mempunyai kelebihan mengumpul mata dan seterusnya memenangi
permainan.
C. PERATURAN PERMAINAN
Dua orang pemain duduk berhadapan menghadap papan
congkak, dimulakan dengan kedua-dua pemain serentak mencapai buah di kampung
masing-masing dan memasukkan buah satu demi satu di dalam lubang kampung dengan
pergerakan dari kanan ke kiri hingga ke rumah dan kampung lawan.
Gerakan diteruskan hingga buah yang terakhir pada
tangan dimasukkan dalam kampung kosong di kawasan sendiri atau lawan dan pemain
hendaklah berhenti, sekiranya buah itu jatuh atau mati di kampung sendiri.
Pemain itu boleh menembak kampung lawan yang setentang dengan kampungnya iaitu
mengaut kesemua buah (jika ada) di dalam kampung tersebut, hanya selepas membuat
satu pusingan.
Pihak lawan mengambil giliran meneruskan permainan
hingga buahnya mati. Sekiranya buah terakhir jatuh di dalam rumah sendiri,
pemain boleh meneruskan permainan dengan mengambil buah yang masih banyak di
mana-mana kampung sendiri. Sekiranya buah terakhir jatuh di kampung kosong
pihak lawan, maka permainan itu mati di situ sahaja dan pihak lawan boleh
memulakan permainan seterusnya hingga mati.
Sekiranya tidak terdapat sebarang buah di kampung
pemain sungguhpun giliran berada dipihaknya, maka giliran untuk menggerakkan
buah akan berpindah kepada pihak lawan.
Setelah tamat pusingan pertama, setiap pemain
mengisi semula kampung dengan buah congkak dan jika ada kampung yang tidak
cukup buah, ia dianggap 'terbakar'. Kampung ini tidak boleh diisi apabila
bermain pada pusingan yang kedua, ketiga dan seterusnya hingga pihak lawan
mengaku kalah.
Di akhir permainan, buah congkak dikira dari rumah
masing-masing. Pemenang adalah yang memiliki buah congkak terbanyak. Sekiranya
jumlah buah congkak sama banyak, maka pemain dengan jumlah kampung terbakar
terbanyak dikira kalah.
D. CARA BERMAIN
1.
Permainan ini dimulakan serentak dengan
memasukkan sebiji "buah" ke dalam setiap "kampung" sendiri
dan seterusnya masukkan ke dalam "rumah". Seterusnya "buah"
hendaklah dimasukkan ke dalam "kampung" lawannya. Jika ia singgah di
kampung lawan yang tidak ada buah ia dikira mati.
2.
Jika buah terakhir singgah di kampung lawan
yang mempunyai buah, maka ia boleh meneruskan permainan.
3.
Jika ia mati di kampung sendiri, bertentangan
dengan kampung lawan yang mempunyai buah, ia berhak mengambil buah lawannya
itu.
4.
Sekiranya ia mati di kampung sendiri setelah
melalui kampung lawan dan didapati di kampung lawan tidak ada buah, maka ia
mati dalam kerugian.
5.
Di akhir permainan buah hanya tinggal
beberapa biji sahaja dalam kampung masing-masing. Mereka dikehendaki berjalan
tapak secara serentak menuju ke arah rumah masing-masing. Sekiranya salah
seorang kehabisan buah dalam kampung ianya dikira kalah
Categories:
0 komentar:
Post a Comment